rozwiń menu główne
MUZEUM I MIEJSCE PAMIĘCI W SOBIBORZE. NIEMIECKI NAZISTOWSKI OBÓZ ZAGŁADY (1942–1943)

12.11.2020

Wystawa w Muzeum i Miejscu w Sobiborze w dwóch odsłonach

Na wystawie stałej w Muzeum i Miejscu Pamięci w Sobiborze prezentowane są obiekty odnalezione w trakcie badań wykopaliskowych, prowadzonych na terenie byłego niemieckiego obozu zagłady w latach 2000–2017.

W gablocie o długości 25 m, stanowiącej centrum ekspozycji, oraz w mniejszych gablotach wmontowanych w ściany można zobaczyć ponad 700 artefaktów – głównie przedmiotów osobistych należących do ofiar niemieckich zbrodni, ale także reliktów związanych z funkcjonowaniem obozu oraz rzeczy należących do sprawców. Zachowane klucze do domów, środki higieny, zegarki czy okulary świadczą o tym, że ich właściciele do ostatnich chwil nie zdawali sobie sprawy, że zostali przywiezieni do Sobiboru na śmierć. Eksponowane na wystawie muzealia, które na pozór mogą wydawać się bezwartościowe, jak sztućce, naczynia czy nożyczki, mają równie duże znaczenie, jak biżuteria i osobiste pamiątki. Dla ich posiadaczy były wyrazem nadziei na dalsze życie w cieniu zagłady, a zarazem stanowiły łącznik z domami, z których ich zabrano.

Wśród tysięcy odnalezionych anonimowych reliktów znajdują się również nieliczne, spersonalizowane drobiazgi o ogromnej wartości emocjonalnej. Jesienią 2017 r. z dołu śmietnikowego nieopodal rampy kolejowej archeolodzy wydobyli wiele obiektów, które Niemcy zakopali podczas likwidacji obozu po powstaniu i ucieczce więźniów w październiku 1943 r. Pomiędzy kawałkami szkieł, cegieł, fragmentami metalowych naczyń i drutów natrafiono na małą, prostokątną blaszkę wyciętą ze srebrnej koperty zegarka kieszonkowego. Po oczyszczeniu powierzchni można było odczytać ręcznie wygrawerowaną dedykację: „Felkowi / Ida Ewa Jola / 1932 r.” otoczoną geometrycznym ornamentem. W narożnikach wywiercono niewielkie otwory, przez które prawdopodobnie przewleczona była nitka lub łańcuszek. Ten niepozorny fragment srebrnej blaszki był przypuszczalnie bransoletką, bardzo osobistym prezentem podarowanym komuś, kto stracił życie w Sobiborze. Otwarta niedawno wystawa stała „SS-Sonderkommando Sobibor. Niemiecki obóz zagłady 1942–1943” ma na celu nie tylko ukazanie historii miejsca. Za pomocą setek artefaktów, dokumentów, fotografii i relacji przywołuje pamięć o około 180 tys. bezimiennych ofiar – mężczyzn, kobiet i dzieci skazanych na okrutną śmierć z powodu swojego pochodzenia.

Po pełnym powiększeniu użyj klawiszy strzałek, aby zmienić obraz oraz klawisza ESC, aby zamknąć powiększenie

  • Bransoletka z kolekcji sobiborskiej
  • Pokaż powiększenie powyżej: Bransoletka z kolekcji sobiborskiej

Społeczności

polski

english