Kalendarium

• marzec/kwiecień 1942

  Rozpoczęcie budowy obozu

  Wczesną wiosną 1942 roku Judenrat włodawski otrzymał polecenie dostarczenia żydowskich robotników do prac budowlanych przy stacji kolejowej w Sobiborze.

  Prace trwały około dwa miesiące. Po zakończeniu budowy kilku robotników zbiegło. Po dotarciu do Włodawy poinformowali miejscowych Żydów o wybudowanych w Sobiborze komorach gazowych.
• początek kwietnia 1942

  Pierwszy komendant

  Pierwszym komendantem SS-Sonderkommando Sobibór był Hauptsturmführer Richard Thomalla.

  Jego zadaniem było wybudowanie obozu. Pod koniec kwietnia 1942 roku na stanowisku komendanta zastąpił go Franz Stangl, który pełnił swoją funkcję do sierpnia 1942 roku.
• kwiecień/maj 1942

  Pierwsze transporty

  Na przełomie kwietnia i maja 1942 roku do Sobiboru zaczęły docierać pierwsze transporty: z powiatu chełmskiego, zamojskiego i puławskiego.
  

  ---
• 09.05.1942

  Pierwsze transporty z zagranicy

  Do Sobiboru deportowano pierwszą, większą grupę Żydów pochodzących z Protektoratu Czech i Moraw.

  Transport ten liczył około 1000 osób. W późniejszym czasie do obozu trafiali również Żydzi z Niemiec, Austrii, Słowacji, Holandii oraz Francji.
• sierpień 1942

  Zmiana na stanowisku komendanta

  Nowym komendantem obozu został Franz Reichleitner.

  Pełnił swoją funkcję do października 1943 roku, do czasu likwidacji obozu.
• sierpień/wrzesień 1942

  Rozbudowa obozu

  Rozpoczęta na przełomie sierpnia i września rozbudowa obozu trwała niemal do końca jego istnienia.

  Wybudowano nowe komory gazowe, zwiększając dwukrotnie ich pojemność. Zmodernizowano również linie kolejową na trasie Chełm–Włodawa.
• 05.03.1943

  Transport Żydów z Holandii

  Do Sobiboru dotarł pierwszy bezpośredni transport Żydów holenderskich.

  Grupę liczącą 1105 Żydów deportowano z obozu przejściowego w Westerborku.
• 28.04.1943

  Początek działalności ruchu oporu w obozie

  Do Sobiboru przybył pochodzący z Żółkiewki Leon Feldhendler - późniejszy twórca grupy konspiracyjnej działającej w obozie i jeden z przywódców powstania.

  ---
• 20.07.1943

  Pierwsza udana ucieczka

  Do udanej ucieczki doszło w okolicach wsi Żłobek, gdzie pracowała grupa więźniów z komanda leśnego.

  Po zabiciu wartownika uciekło ośmiu więźniów. Całej grupie udało się przeżyć do końca wojny.
• 23.09.1943

  Deportacja Aleksandra Peczerskiego do Sobiboru

  W drugiej połowie września do Sobiboru dotarło kilka transportów Żydów z Mińska.

  Wybrano z nich do pracy przy budowie obozu IV grupę więźniów, w której byli m.in. jeńcy wojenni. Wśród nich Aleksander Peczerski późniejszy przywódca powstania.
• 14.10.1943

  Powstanie więźniów

  W obozie w Sobiborze wybuchł zbrojny bunt więźniów.

  Po likwidacji części niemieckiej załogi więźniowie rozpoczeli ucieczkę, w wyniku której zbiegło około 300 osób.
• koniec 1943

  Likwidacja obozu

  Po powstaniu więźniów Niemcy podjęli decyzję o całkowitej likwidacji obozu i zatarciu wszelkich śladów po jego istnieniu.

  Z Treblinki wysłano do Sobiboru jeden wagon z nieustaloną liczbą więźniów. Przez kilka miesięcy rozbierali oni baraki i inne budynki obozowe. Cały teren został zaorany i obsadzony drzewami.