18.09.2020
Dokumenty akcji „Reinhardt”
Prezentujemy trzy dokumenty ze zbiorów Państwowego Muzeum na Majdanku, które będą eksponowane na wystawie poświęconej historii niemieckiego obozu zagłady w Sobiborze.
Mają one dużą wartość historyczną, należą bowiem do grupy szczątkowo zachowanych źródeł dotyczących masowej eksterminacji Żydów dokonanej przez III Rzeszę w Generalnym Gubernatorstwie w latach 1942–1943. Archiwalia te pochodzą z pierwszego etapu realizacji tej ludobójczej operacji i zawierają istotne informacje na temat jej kryptonimu.
Zdjęcia:
1.
Pismo administracji garnizonu SS w Lublinie z 6 czerwca 1942 r., w którym prosi ona o wydanie „50 walizek pochodzących ze znanej akcji”. Na dokumencie znajduje się podpis Odila Globocnika, szefa SS i policji w dystrykcie lubelskim, który koordynował zagładę Żydów w GG. Znaczenie dokumentu potęguje fakt, że użyto w nim określenia „Reinhardt” już w dwa dni po śmierci Reinharda Heydricha, szefa Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy (RSHA), na cześć którego – jak na ogół przyjmują historycy – utworzono ten kryptonim.
2.
Zamówienie na 350 kompletów bielizny z magazynu akcji „Reinhardt” przy ul. Chopina 27 w Lublinie dla obozu specjalnego SS w Parczewie z 15 czerwca 1942 r. Sporządzony na maszynie do pisania formularz opatrzony jest nagłówkiem: „Der SS- und Polizeiführer im Distrikt Lublin – Einsatz Reinhardt”. Tak zapisaną nazwę zawierała również pieczęć używana przez sztab Globocnika z Hermannem Höfle na czele. Pojawiające się w nielicznych źródłach inne warianty nazewnicze i formy pisowni tego kodowego określenia zagłady Żydów (np. Aktion Reinhard, Einsatz Reinhart) mogą wynikać z faktu, że jego zapis najprawdopodobniej nie został nigdy „skodyfikowany” (np. oficjalnym pismem), zaś sam Heydrich stosował dwojaką pisownię swojego imienia.
3.
Odręczne pokwitowanie odbioru 100 baterii, latarki i dwóch paczek ołówków dla „komanda specjalnego Sobibor” z 9 maja 1942 r. Jest to najstarszy znany dokument wytworzony przez załogę niemieckiego obozu zagłady w Sobiborze, który w urzędowej korespondencji występował pod nazwą SS-Sonderkommando Sobibor.
